Πολλά έχουν ειπωθεί για την έννοια του τραύματος και την σημειολογία του. Τελευταία χρησιμοποιείται στην καθημερινότητά μας με τέτοια συχνότητα που πολλές φορές χάνει το ακριβές νόημα του καθώς και τον θεραπευτικό του στόχο.
Ο Gabor Mate στην πρόσφατη ταινία του “the wisdom of trauma” επανατοποθετεί την έννοια του τραύματος ακριβώς εκεί που αναλογεί εξηγώντας με απλό αλλά όχι απλοϊκό τρόπο τον φαύλο κύκλο που ακολουθούμε.
Ο Mate λοιπόν εφάρμοσε την κλινική του πρακτική για 15 χρόνια στο Βανκούβερ, μια περιοχή που συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό σε άστεγους και εξαρτημένους. Ο ίδιος «παιδί του ολοκαυτώματος» καθώς η μητέρα του αναγκάστηκε να τον δώσει σε μια άγνωστη οικογένεια σε ηλικία ενός έτους προκειμένου να επιβιώσει . Επανενώθηκαν έξι μήνες μετά χωρίς ωστόσο στο ενδιάμεσο να υπάρχει καμία τέτοια προοπτική.
Το κυρίαρχο αφήγημα του Mate είναι πως το κυρίως τραύμα δεν είναι το γεγονός που συνέβη αλλά το γεγονός ότι δεν μιλήσαμε ποτέ σε κάποιον για αυτό που νιώθαμε τότε που συνέβαινε. Σαν παιδιά βιώσαμε μια φοβερή μοναξιά και επειδή ο πόνος ήταν αφόρητος αποσυνδεθήκαμε από τον εαυτό μας (από τα συναισθήματα μας) ώστε να μπορούμε να το αντέξουμε. Αυτή λοιπόν η απόσυρση έχει ως συνέπεια στο παρόν να είναι απαγορευμένο οποιοδήποτε συναίσθημα καθώς δεν έχουμε εργαλεία να το διαχειριστούμε και υπάρχει ο φόβος της επανάληψης του τραύματος που φέρει ο καθένας μας. Αποτέλεσμα είναι η εγκατάλειψη του εαυτού μας , το βούλιαγμα σε έξεις προκειμένου να μην νιώθουμε, να «μουδιάζουμε» , να κουκουλώνουμε.
Σύμφωνα με τον Mate, με αυτή ακριβώς την εγκατάλειψη εαυτού συντηρούμε τον φαύλο κύκλο του τραύματος. Για παράδειγμα αν κάποιος φοβάται ότι θα τον εγκαταλείψουν γιατί έχει μια τέτοια προσωπική ιστορία από το παρελθόν του , στο παρόν αφιερώνεται στο να ικανοποιεί πάντα τους άλλους ώστε να το αποφύγει. Αν οι άλλοι είναι ευχαριστημένοι από εκείνον τότε δεν θα τον εγκαταλείψουν ποτέ. Όμως με αυτόν τον τρόπο δεν αντιλαμβάνεται ότι εγκαταλείπει ο ίδιος τον εαυτό του (συναισθήματα/ανάγκες/επιθυμίες) και συντηρεί τον φαύλο κύκλο της προσωπικής του ιστορίας.
Ο Μate λοιπόν αναδεικνύει ότι στην ουσία δεν αντιδρούμε στα γεγονότα του παρόντος αλλά απαντάμε στο τραύμα του παρελθόντος. Για παράδειγμα κάποιος που στο παρελθόν του έχει μάθει ότι δεν επιτρέπεται να έχει επιθυμίες και να τις εκφράζει, στο παρόν αισθάνεται συχνά ότι με τις «απαιτήσεις» του γίνεται βάρος στους άλλους οπότε συνεχίζει να μην επιτρέπει στον εαυτό του να επιθυμεί και να ζητάει την ικανοποίηση αυτών (είτε τελεσφορήσουν είτε όχι). Ακριβώς γιατί φοβάται και φαντασιώνεται ότι θα ζήσει την ίδια ματαίωση με το τραυματικό παρελθόν του συνεχίζει να αποσύρεται και να επιβεβαιώνει ότι δεν είναι άξιος και ικανός να επιθυμεί και να πραγματοποιεί τις επιθυμίες του. Όλη αυτή η συνθήκη φυσικά είναι αναντίστοιχη με την παρούσα πραγματικότητα. Στην ουσία λοιπόν συναισθηματικά ξαναζεί κάτι που δεν συμβαίνει.
Τέλος ο Gabor Mate με μια τρυφερή ματιά τονίζει για μια ακόμα φορά την θεραπευτική αξία που έχει ο σεβασμός στον άνθρωπο χωρίς η αλλαγή να είναι αυτοσκοπός. Συνθήκη απαραίτητη στις θεραπευτικές συνεδρίες ώστε να μπορέσει να τεθεί υπό επεξεργασία το όποιο τραύμα του θεραπευόμενου και να αποφασίσει ο ίδιος την αλλαγή, παίρνοντας την ευθύνη του.
Ο σεβασμός λοιπόν ως καταλύτης για την αλλαγή γιατί δεν είμαστε μόνο αυτό που μας συνέβη κάποτε.
info: https://thewisdomoftrauma.com
